با گسترش کسب و کارهای اینترنتی، بازار مشاغل مرتبط مثل تولید محتوا و یا طراحی سایت و … هم داغ شده است؛ یکی از تخصصهایی که این روزها بسیار مورد نیاز است؛ متخصص سئو است. احتمالا این سوال برای شما هم پیش آمده است که متخصص سئو کیست؟ یک کارشناس سئو چه وظایفی دارد و تا چه حد میتواند در پیشرفت و افزایش رتبه سایت ما موثر باشد؟ اگر به مبحث سئو علاقهمندید و یا دوست دارید در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب کنید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
متخصص سئو کیست؟
متخصص سئو یا SEO Specialist یک شعبدهباز است که میتواند با سئو کلاه سفید یک معجزه برای سایت شما رقم بزند؛ البته شاید این تعریف کمی مبهم به نظر برسد اما در واقع کارشناس سئو با تسلط بر اصول بهینه سازی سایت و با توجه به الگوریتمهای مختلف گوگل و با بهرهگیری از اصول سئو کلاه سفید، باعث افزایش رتبه سایت شما میشود؛ و در بهترین حالت، سایت شما را در میان پنج نتیجه اول جستجوی گوگل یا سایر موتورهای جستجو قرار میدهد. البته اگر سایت از محتوای خوب و غنی برخوردار نباشد؛ اطلاعات لازم در رابطه با کسبوکار و روند آن( حداقل هفتاد درصد اطلاعات) در اختیار سئوکار قرار نگیرد؛ یا بخشهای مختلف مثل تیم توسعه سایت، نتوانند به موقع عملکردشان را با کارشناس سئو و استراتژیهایش هماهنگ کنند؛ قطعا نمیتوانیم از سئوکار انتظار معجزه داشته باشیم.
انواع متخصص سئو
همانطور که برای انجام سئوی سایت روشهای مختلفی وجود دارد؛ متخصصهای سئو هم انواع مختلفی دارند:
سئوکارهای کلاه سفید
سئوکارهای پاک دست و البته کاربلد در این دسته جا میگیرند؛ این دسته از سئوکارها با استفاده از تکنیکها و اصول مورد تایید موتورهای جستجو مثل بهینهسازی تصاویر، بهینهسازی آدرسها و …. میتوانند در بازه زمانی نسبتا طولانی، سایت شما را به رتبههای بالای موتورهای جستجو برسانند.
سئوکارهای کلاه سیاه
سئوکارهای کلاه سیاه با استفاده از روشهای مختلف، سعی در گمراه کردن موتورهای جستجو دارند؛ اگر با استخدام یک سئوکار کلاه سیاه، رتبه سایتتان به یکباره سیر صعودی پیدا کرد یا حتی تبدیل به اولین نتیجه گوگل شد؛ زیاد ذوق زده نشوید چرا که موتورهای جستجو خیلی زود سایت شما را به عنوان اسپم شناسایی میکنند بنابراین سایت شما شامل جریمه میشوید.
سئوکار حرفهای چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟
1- اهل مطالعه و کنجکاو باشید: متخصصان سئو با رصد کردن الگوریتمهای جدید گوگل، سعی میکنند تکنیکهای به روز بهینهسازی سایت را فرابگیرند؛ سئوکارها کارآگاههای مادرزادی هستند که برای پیدا کردن دلایل موفقیت، سایتهای دیگر را زیرورو و تحلیل میکنند. بنابراین اگر اهل سرچ هستید و نگاه جزیینگری دارید میشود گفت تا حدی برای تبدیل شدن به یک کارشناس سئو آمادهاید.
2- به زبان انگلیسی مسلط باشید: واقعیت این است که علم سئو در کشور ما، هنوز هم دانشی نوپا است و شما به عنوان یک کارشناس سئو، گاهی مجبور هستید برای یافتن پاسخ سوالتتان به سراغ سایتهای خارجی بروید؛ پس آشنایی با زبان انگلیسی، یکی از شرطهای اصلی برای تبدیل شدن به یک سئوکار حرفهای است.
3- صبور و پیگیر باشید: اگر بخواهید به طور دقیق و اصولی رتبهی یک سایت را افزایش بدهید، باید صبور باشید. بارها و بارها برنامهریزی کنید و از شکست نترسید، گاهی حتی لازم است برای یافتن یک کلمه کلیدی ساده، بیشتر از ده نتیجه اول گوگل را بررسی کنید.
کارشناس سئو چه وظایفی دارد؟
1- تعیین استراتژی کلی برای تولید محتوای غنی و کاربردی: محتوای خوب یکی از بالهای اساسی برای پرواز یک سایت به صدر جدول نتایج گوگل است؛ اما تیم تولید محتوا موضوعات مقالههای مختلف را از کدام منبع استخراج میکنند؟ یکی از وظایف سئوکارها آنالیز وبسایتهای رقیب و موتورهای جستجو است؛ آنها با جستجو و استخراج مطالبی پرسرچ و پرطرفدار که قابلیت ایجاد بک لینک دارند؛ برای ایجاد محتوای مناسب و سئو شده، به تیم تولید محتوا، کمک میکنند.
2- تحقیق در موتورهای جستجو برای یافتن کلمههای کلیدی مناسب: یک محتوا هر قدر هم جذاب باشد بدون حضور کلمات کلیدی، صرفا یک مقاله جذاب است و تاثیری در رنک سایت ندارد؛ کارشناس سئو کلمات کلیدی مرتبط با موضوعات را پیدا میکند و سعی میکند ماده خام اولیه را در اختیار تیم تولید محتوا قرار بدهد.
3- ساخت بک لینک: شما به عنوان کارشناس سئو باید بتوانید به سایر مطالب مرتبط سایت لینک بدهید؛ با رپورتاژهای مختلف در سایتهای خبری لینک سازی کنید و… و در نهایت آمار بازدید سایت و همچنین زمان ماندگاری کاربر را افزایش بدهید. از انواع دیگر بک لینک میتوان به بک لینکهای اینفوگرافیک، بک لینک از وب سایتهای پرسش و پاسخ، لینکهای گرافیکی، بک لینک از ویدیو و …. اشاره کرد.
4- بهینه سازی صفحات کپی و صفحههای فرود برای بازاریابی موتور جستجو: فرض کنید در تبلیغات یک وبسایت، ناگهان کتابی را که مدتها دنبالش بودید میبینید؛ روی تصویر کلیک میکنید و به صفحه فروش کتاب منتقل میشوید؛ اما صفحهای که به آن هدایت شدید آن قدر شلوغ و پر از تصاویر گرافیکی و پیشنهاد کالاهای دیگر است که عطای خرید را به لقایش میبخشید؛ یک سئوکارحرفهای وظیفه دارد با ایجاد صفحه فرودهای جذاب و کاربردی و استفاده از تکنیکهای مختلف مثل حذف منوی ناوبری، تشکر از کاربران در قبال انجام فعالیت و …نرخ پرش سایت را کاهش و زمان ماندن کاربران در سایت را افزایش بدهد.
5- استفاده از ابزارهای مختلف برای آنالیز رتبه سایت و تلاش برای بهبود آن: ابزارهای مثل google page speed insights، یا افزونه الکسا و … کمک زیادی به سئوکارها میکند تا رتبه و همچنین نقاط ضعف سایت را پیدا کنند. در بخش دیگری از این مقاله به بررسی نرمافزارهای آنالیز سایت میپردازیم.
6- بهینهسازی سایت با استفاده از توصیههای موتورهای جستجو: یکی از ویژگیهای یک سئوکار حرفهای کنجکاوی است؛ شما باید هر روز موتورهای جستجو را برای یافتن آخرین الگوریتمها و البته جدیدترین توصیهها برای بالاتر رفتن رنک سایت، زیر و رو کنید؛ البته معمولا برای یافتن پاسخ باید به چندین سایت معتبر انگلیسی زبان هم سر بزنید و این یعنی باید همانطور که گفتیم تا حدی به زبان انگلیسی مسلط باشید.
7- بررسی و تحقیق در رابطه با سایتهای رقیب: با استفاده از ابزارهایی مثل spyfu باید بتوانید شیوههای افزایش ترافیک و تکنیکهای سایت رقیب را مورد آنالیز قرار دهید. در ادامه توضیحات بیشتری در رابطه با ابزار spyfu ارائه میشود.
8- تعیین استراتژی ساخت لینک و تلاش برای توسعه آن: پس از یک دوره بک لینک سازی و همچنین آنالیز شرایط سایت، میتوانید متوجه شوید که کدام نوع بک لینکها برای جذب مخاطب موثرتر بوده است و به این ترتیب استراتژی کلی بک لینک سازی سایت را تعیین کنید.
سئو کار خوب چه ویژگی هایی دارد؟
1- انجام توصیه های گوگل و فعالیت سئو سفید
همانطور که پیش تر بیان کردیم، سئو کار حرفه ای، شخصی است که بر اساس توصیه های گوگل خدمات سئو را انجام دهد و از روش های خلاف قواعد گوگل استفاده نکند. افرادی که این گونه عمل می کنند دید درازمدت به پروژه سئو دارند و برای مشتری توضیح می دهند که سئو یک فرآیند درازمدت و طولانی است و در کوتاه مدت نمی توان نتیجه مناسب و حرفه ای کسب کرد. برخلاف این گونه افراد، سئوکارهایی که به روش های سیاه عمل می کنند، دید درازمدت به موضوع ندارند و پس از اینکه رتبه در گوگل کسب شود همکاری درازمدتی با مشتری ندارند (به این خاطر که ممکن است در آینده سایت مشتری از طرف گوگل اسپم شود) بنابراین یک سئو کار خوب و حرفه ای باید به گونه ای عمل کند که همواره منافع درست و درازمدت مشتری را در نظر بگیرد و بر همان اساس بتواند برنامه ریزی کند و استراتژی سئو مشخص نماید.
2- انتخاب کلمات کلیدی مناسب و مرتبط
از دیگر ویژگی های یک سئوکار خوب می توان به نحوه انتخاب کلمات کلیدی اشاره کرد، سئو کار خوب شخصی است که وابسته به تعداد محدودی کلمات کلیدی نیست و با انجام فعالیت های مناسب در داخل سایت باعث می شود که یک سایت در کلمات کلیدی مختلف و معتبر در زمینه کاری خود رتبه خوبی را کسب کند به نحوی که آن سایت در ازا سرچ کلماتی که مخاطب هدف را به سمت آن هدایت می کند موفق است و نهایتا باعث افزایش بازدید هدفمند سایت شود. یک سئو کار حرفه ای، همواره کلمات کلیدی جدیدی را استخراج می کند تا از طریق آنها بتواند فروش سایت را افزایش دهد و افراد بیشتری را به سمت سایت شما هدایت نماید.
3- تاکید بر روی تولید محتوای مناسب و مفید
ویژگی دیگری که سئو کارهای موفق و خوب به آن تاکید دارند، محتوای سایت است. محتوا علاوه بر اینکه از دید موتورهای جستجو اهمیت بالایی دارد از نظر کاربر هم حائز اهمیت است و محتوای خوب باعث می شود که سایت بتواند بازدیدکنندگان مستقیم و مناسبی را برای خود داشته باشد و افراد بیشتری به طور مستقیم به سایت مراجعه کنند. ایجاد چنین اتفاقی در دراز مدت باعث برندسازی و پیشرفت یک سایت اینترنتی خواهد شد. سایتی موفق است که بتواند مخاطب را جذب نماید، یک سئو کار حرفه ای به محتوا ارزش زیادی می دهد و به خوبی می داند که بالا آمدن در گوگل به تنهایی کمکی به افزایش فروش مشتری نخواهد کرد و برای مشتریان ارزش ایجاد نمی کند، بنابراین علاوه بر اینکه تمرکز خود را برای بهبود رتبه سایت در گوگل می گذارد، به نگهداری کاربر بر روی سایت و تبدیل کاربر به خریدار هم اهمیت می دهد.
4- فدا نکردن تجربه کاربری و راحتی کاربر
یک سئو کار حرفه ای هرگز تجربه کاربری و سادگی را فدای سئو نخواهد کرد. باید دقت کرد که سئو همه چیز نیست، یک سایت برای موفقیت به عوامل زیادی نیاز دارد و راحتی کاربر و سادگی و سهولت کارکرد از مهمترین آنها هستند و هرگز نباید آنها را فدای سئو کرد. درست است که سئو باعث می شود بازدید هدفمند سایت افزایش یابد اما نداشتن تجربه کاربری مناسب و محتوای خوب باعث خواهد شد که نتیجه ای از این افزایش بازدید نگیرید.
5- بروز بودن و تطابق با روش های روز و الگوریتم های جدید گوگل
سئو کار حرفه ای علاوه بر فعالیت بر روی پارامترهای سئو داخلی و سئو خارجی همواره با تحلیل بازار و در نظر گرفتن الگوریتم های جدید گوگل خود را بروز می کند و با توجه به اینکه سئو یک رقابت میان شما و همکاران تان در گوگل است، با تحلیل رقبا و شرایط بازار (درخواست ها و نیازهای کاربران) همواره این شرایط در حال تغییر است، زیرا:
- الگوریتم های گوگل تغییر می کنند
- رقبای شما در حال تغییرند
- شرایط بازار و نیازهای مشتری تغییر می کند
بنابراین همواره باید با شرایط فوق آشنایی داشت و خود را بروز کرد. سئو کار خوب به صورت درازمدت و تمام وقت بر روی پروژه مشتریان خود کار می کند و فعالیت خود را زمانی که یک پروژه به نتیجه رسید متوقف نخواهد کرد. سئو حرفه ای و با قدرت بر اساس فعالیت درازمدت و با شناخت ویژگی های مخاطب بدست می آید و شرکتی در زمینه سئو موفق خواهد بود که در درجه اول تمرکز خود را بر روی بهبود سایت از نظر سئو داخلی یعنی ساختار و طراحی سایت و محتوای آن قرار دهد و سپس به فکر سئو خارجی و تبلیغات خارجی برای سایت باشد.
6- یادگیری مداوم
یکی از مهمترین کارهایی که به صورت روزانه باید در برنامه کاری یک سئوکار باشد یادگیری مداوم سئو است. بدین منظور باید از منابع معتبر جهت یادگیری سئو استفاده شود. سایت های مرجعی مثل وبلاگ سایت MOZ یا سایت backlinko و یا … منابع معتبری هستند که هر سئو کاری در دنیا روزانه به آن ها سری می زند و از مقالات مفید آن ها بهره می برد. مزیت بزرگ این سایت ها این است که تحلیل ها و بررسی هایی که متخصصین سئو خودشان انجام داده اند را از منتشر می کنند. ویدئوهای یوتیوب در مورد سئو نیز بسیار عالی و مفید هستند. یک سئوکار حرفه ای باید اطلاعات خود در زمینه سئو را به روز نگه دارد و روزانه یک الی دو ساعت در مورد سئو مطالعه کند. تکنیک های سئو هر روز در حال تغییر هستند و به همین دلیل، یک سئوکار همیشه باید به جدیدترین روش ها و تکنیک های سئو آگاه باشد.
7- پیاده سازی تکنیک های مختلف و بررسی نتایج
یادگیری سئو تنها از طریق مطالعه یا مشاهده امکان پذیر نخواهد بود و سئوکار باید شخصا روش های مختلف را پیاده سازی و تجربه کند. تکنیک های بسیاری برای بهبود سئو سایت وجود دارد که هر کدام از تکنیک ها روی سایت های مختلف، نتایج متفاوت نشان خواهند داد. بنابراین سئوکار باید تکنیک های مختلف را روی سایت های مختلف، اجرا کند و نتایج حاصل را بررسی کند.
8- تسلط بر ابزارهای مورد نیاز در سئو
یک سئوکار حرفه ای باید بر ابزارهای رایج و پر کاربرد سئو تسلط داشته باشد و استفاده از آن ها را یاد بگیرد و از آن ها در پروژه های خود بهره ببرد. دو ابزار بسیار مفید و پرکاربرد در سئو عبارتند ا ز گوگل وبمستر تولز (google webmaster tools) و گوگل آنالیتیکس (google analytics). به طور مثال یک سئوکار حرفه ای باید بداند خطاهای ایجاد شده در گوگل وبمستر تولز را چگونه می توان برطرف کرد یا اینکه تحلیل رفتار کاربران سایت از طریق آنالیتیکس به چه صورت است. گوگل آنالیتیکس یک ابزار حرفه ای است که هر سئو کاری می تواند از آن در جهت افزایش رتبه سایت خود در گوگل استفاده کند. علاوه بر دو ابزار ذکر شده، ابزار های مفید دیگری مثل google tag manager و google optimize و hotjar و google trend , google keyword planner و … وجود دارند که با استفاده از این ابزارهای کاربردی می توان به صورت حرفه ای یک سایت را در جهت بهبود سئو تحلیل و بررسی کرد.
9- تحلیل و بررسی رقبا
یکی دیگر از کارهایی که هر سئو کار حرفه ای باید به آن تسلط داشته باشد، بررسی و تحلیل رقبا است. یک سئوکار خوب باید بتواند رقبای اصلی سایت مورد نظرش را پیدا کرده و آن ها را مورد بررسی قرار دهد. بعضی ها برسی رقبا را تنها به بک لینک های سایت رقبا محدود می کنند، در صورتی که بررسی و تحلیل رقبا، مفهوم بسیار گسترده تری دارد. به طور مثال، یک سئوکار باید بداند رقبا در چه کلمات کلیدی رتبه بالا دارند و چه اقداماتی باید انجام شود تا در نتایج جستجو به آن ها برسد. برای بررسی بک لینک های رقبا می توان از ابزارهایی مانند سایت ahrefs استفاده کرد. همچنین سایت moz نیز میزان اسپم اسکور و دامین آتوریتی و پیج آتوریتی لینک ها را مشخص می کند. هر بک لینکی که اسپم اسکور پایینی داشت و آتوریتی دامین آن بالا بود و فالو هم بود قطعا بسیار مفید است.
با استفاده از ابزارهایی مانند similarweb تعداد ورودی های سایت رقبا را می توان بررسی کرد. سئوکار از این طریق می تواند متوجه شود که ترافیک ورودی سایت رقبا از طریق گوگل بیشتر است یا بازدید مستقیم و یا بازدید واسطه ای. برای سئوکار حرفه ای مهم است که بداند ترافیک سایت رقبا بیشتر از طریق کجا تامین می شود. به طور مثال، اگر بیشتر ترافیک رقبا از طریق گوگل باشد مشخص می شود روی کلمات و عباراتی مهم و ارزشمندی کار کرده اند.
یک سئوکار خوب با تحلیل و بررسی رقبا می تواند نقاط ضعف آن ها را بیابد و از این طریق در جهت بهبود سئو سایت خود، آن نقاط ضعف را تقویت کند. اگر یک سئوکار نتواند رقبای سایت خود را به خوبی بررسی کند و از بررسی های انجام شده به سود خود بهره ببرد، هیچ وقت نمی تواند یک سئو کار حرفه ای شود.
10 – داشتن استراتژی در سئو
داشتن استراتژی در سئو لازمه هر سئو کار حرفه ای است. اگر یک سئوکار استراتژی نداشته باشد نمی تواند موفق شود. سئو یعنی انتخاب هوشمندانه کلمات کلیدی. این یک استراتژی فوق العاده در سئو است. سئو یعنی چه کار کنیم تا مخاطبان هدفمند تر بیشتری جذب کنیم؟ سئوکار می تواند با تحلیل و بررسی رقبا به استراتژی سئو دست یابد. به طور مثال اگر یکی از رقبا روی تولید محتوای سایت خود، ضعیف عمل کرده است، تولید محتوای هدفمند می تواند یک استراتژی خوب در سئو باشد. هر ایده ای که به بهبود سئو سایت کمک کند، می تواند یک استراتژی خوب باشد. امروزه اکثر سئوکار های حرفه ای استراتژی خود را بر پایه تولید محتوای اختصاصی بنا می کنند. استفاده از عناوین خاص در نوشتن مقالات هم می تواند یک استراتژی خوب سئو به حساب بیاید.
11 – داشتن صبر در مشاهده نتایج
یک سئوکار حرفه ای باید صبور باشد تا بتواند نتایج واقعی را مشاهده کند. سئو یک فرآیند زمان بر است و حداقل برای دیدن نتیجه واقعی به سه الی شش ماه زمان نیاز دارد. به طورمثال، یک سئوکار نباید انتظار داشته باشد، پس از مدت کوتاهی از ساخت بک لینک، رتبه واقعی اش در گوگل به صورت چشمگیری تغییر کند و بهبود یابد. بلکه باید مدت ها صبر کند تا رتبه واقعی اش را در گوگل ببیند. ممکن است صفحه ای از سایت در ماه عسل گوگل رتبه خوبی کسب کند و پس از چند روز از نتایج گوگل ناپدید شود یا ممکن است به دلیل رقص گوگل، سایت پس از چند روز جایگاه خوب، رتبه خوب خود را از دست بدهد. یا حتی ممکن است سایت برای مدتی از طرف گوگل پنالتی شده باشد. بنابراین باید صبر داشت تا جایگاه واقعی رتبه سایت در گوگل مشخص شود.
کارشناس سئو و ابزارهای آنالیز سایت
یکی از مهمترین وظایف کارشناس سئو، استفاده از ابزارهای آنالیزسایت برای بررسی نتایج به دست آمده از سئو است، در این بخش به معرفی این ابزارها میپردازیم:
1- گوگل آنالیتیکس : مهارت در کار با نرمافزار گوگل آنالیتیکس برای یک کارشناس سئو از نان شب هم واجبتر است. این نرمافزار اطلاعات دقیقی در رابطه با کاربران سایت مثل جنس، محل زندگی و … و همچنین آمار ترافیک سایت، مدت زمان ماندگاری کاربران، نرخ تبدیل کاربر به مشتری و … را در اختیار شما قرار میدهید. با استفاده از این نرمافزار میتوانید دریچههای ورود کاربران به سایت را بررسی و تحلیل کنید و همچنین بررسی کنید که بعد از ورود به سایت، از کدام صفحات دیدن میکنند.
2- Google page speed insights : با استفاده از این نرمافزار میتوانید سرعت بارگذاری سایت را بسنجید و متوجه نقطه ضعفها بشوید؛ همچنین میتوانید با استفاده از راهکارهای ارائه شده از طرف نرمافزار، نقطه ضعفها را رفع کنید.
3- Woorank : سایت وورنک مربوط به آنالیز سایت است. شما میتوانید با وارد کردن لینک سایت خودتان در نوار صفحه، یک آنالیز کامل از سایتتان دریافت کنید، چیزی شبیه به چکاب سلامتی سالیانه! در این صورت بخشهای مختلف سایت شما بررسی میشود و قسمتهایی که از وضعیت خوبی برخوردار هستند با رنگ سبز، و بخشهایی که نیاز به بهبود دارند با رنگ نارنجی و قسمتهایی از سایت که اصلا روی آنها کار نشده با رنگ قرمز نشان داده میشود همچنین شما میتوانید با کلیک روی بخشهای مختلف راهکارهای لازم برای برطرف کردن نقطه ضعفها را دریافت کنید.
4- Google Webmaster Tools یکی از مهمترین ابزارهای گوگل است که هر سئوکار حرفهای از آن استفاده میکند. این ابزار، اطلاعاتی در رابطه با لینکهای داده شده به سایت شما، ریسپانسیو بودن سایت، لینکهای داخلی، جریمههای گوگل، تجزیه و تحلیل جستجوها در اختیار شما قرار میدهد.
5- Spyfu : یک سئوکار حرفهای، همانطور که یک چشمش به سئو کردن سایت خودش است؛ نیم نگاهی هم به سایتهای رقیب دارد؛ سایت spyfu در آنالیز سایتهای رقیب به شما کمک میکند؛ کافی است لینک سایت رقیب را وارد کنید و به اطلاعاتی از جمله کلمات کلیدی طبیعی، تبلیغات گوگل، استراتژی لینک سازی و … دست پیدا کنید.
6- افزونه Alexa : رتبه الکسا برای سایتها بسیار بااهمیت است؛ چرا که اغلب مردم، رتبه الکسای سایت را به عنوان معیاری برای مراجعه به یک سایت در نظر میگیرند؛ همچنین رتبه شما در الکسا، به طور مستقیم روی قیمت دریافتی شما برای تبلیغات سایت تاثیرگذار است؛ بنابراین میتوانید با اضافه کردن افزونه الکسا به مروگرتان، در هر لحظه از رنک سایت مطلع باشید.
جمع بندی: سئوکار کیست و چه وظایفی دارد؟
علم سئو، علمی انعطافپذیر و پرچالش است؛ و شما برای تبدیل شدن به یک سئوکار حرفهای، باید علاوه بر مهارت در زمینه سئو و آشنایی با زبان انگلیسی، خصوصیات اخلاقی مثل صبر و پشتکار را باید در خودتان تقویت کنید و همچنین توانایی کار با ابزارهای مختلف از جمله google page speed insights و افزونههایی مثل الکسا را داشته باشید. بنابراین اگر به سئو علاقهمندید با کمی تلاش و پشتکار میتوانید به یک سئوکار حرفهای تبدیل شوید و آینده درخشانی برای خودتان رقم بزنید.